Actueler dan ooit: 'The living Lab'

Actueler dan ooit: 'The living Lab'
Geschreven door Martin Ravenstijn op 26-02-2014

In 2009 zijn de eerste publicaties al verschenen over een nieuwe werkvorm tot innoveren. De kreet “The living Lab” heeft hierbij feitelijk een eerste en eigen positie verkregen. Steeds meer zie je de kreet terugkomen in verslagen, conferenties, publicaties, bijeenkomsten, etc. In de gemeentelijke markt wordt dit model gehanteerd om invulling te geven aan één van de grootste uitdagingen waar de gemeenten op dit moment voor staan: decentralisaties in het maatschappelijk domein (3D).

Living Labs zijn test- en ontwikkelomgevingen maar niet in de traditionele vorm van een blauwdruk. Living Labs creëren een werkelijke – weliswaar vaak afgeschermde – praktijkomgeving. In deze Labs kunnen samenwerkingsverbanden tussen gemeenten en andere instellingen / instanties nieuwe processen en producten harmoniseren, innoveren en uitproberen. Een ultieme ontwikkelomgeving om harmonisatievraagstukken concreet te lijf te gaan.

Denk hierbij aan kansen en mogelijkheden die je op lokaal niveau kunt bereiken om uit te kunnen testen met alle daarbij behorende pluspunten. Uitermate geschikt voor vraagstukken die een grote innovatiesprong vragen van alle betrokken samenwerkende partijen, zoals in de jeugdzorg en maatschappelijke begeleiding, waarbij de gemeenten een verantwoordelijke regierol spelen.

Het meest in het oog springende voorbeeld van een juist fundament leggen is voor mij nog altijd de City of Copenhagen, waar ik door Trine Marie Ingeberg werd meegenomen in de innovatiekracht van partijen rondom het digitaliseringsvraagstuk in deze stad.

Het vraagstuk wat daar werd uit ontwikkeld is “hoe krijg je een digitaal ingerichte samenleving” afgestemd op de kanaalsturing die deze stad zichzelf wenste. Welke wijze van kwaliteit van dienstverlening en welke perspectieven waren er mogelijk om deze slag met burgers te kunnen doormaken. Het voorbeeld van een persoonlijk digitaal dossier waarbij je vanaf any device en vanuit iedere omgeving ieder vorm van dienstverlening met de gemeente kunt aangaan en afhandelen. Dit wordt hier in Nederland nog als sinecure beschouwd. Het Living Lab heeft hier de uitkomst geboden om complexe zaken met diverse kwaliteitsperspectieven en belangen tot één gezamenlijk innovatietraject te laten samensmelten.

De conclusie is dat vrijwel al onze Nederlandse gemeenten voor dergelijke uitdagingen op dit moment aan de lat staan. Gemeenten moeten vanuit de decentralisatieslagen die nu ingezet worden de juiste koers gaan varen om haar organisatie en de omgeving te transformeren om aan deze nieuwe taken invulling te kunnen geven. Bedenk vooral dat in een transformatie het meenemen van de juiste stakeholders van doorslaggevend belang is om de gewenste kwalificaties te behalen. Indien de insteek is dat alleen de belangrijkste pionnen meegenomen worden in de ontwikkeling van de transformatie is de kans op succes minimaal. Zie blog 'Papieren pareltje' voor adviseurs en veranderaars in de lokale overheid.

User-driven en iteratief de ontwerpprincipes toepassen bepalen de mate van het succes. Innovatie is niet langer meer een successleutel van één partij maar een co-creatie van het totale belang.

Het decentralisatievraagstuk is op zichzelf staand en enkel nog de eerste start voor de transformatie waarin onze gemeenten terecht gaan komen. Waar deze nu al voor de uitdaging staan met vraagstukken zoals kanaalsturing, digitaliseren, open data, serviceoriëntatie en ten slotte taakstellingen in een groeiend werkpakket vergt een geprogrammeerde aanpak. Duurzame innovatie van producten en diensten moet op gelijkwaardige samenwerking worden opgezet en met name de rol van de gebruikers wordt nogal eens onderschat. Een stevige rol ligt hierbij op de sturing, bewaking van scope en belang waarbij de term project en programmamanagement geen misplaatste is.

Reden te stellen “ the living Lab” kan niet langer als try-out worden beschouwd maar is een “way of living”. Het is een business strategie die vraagt om anders naar dit soort uitdagingen te durven kijken. Als we succesvol zijn op dit soort vragen kunnen we spreken van het slagen van The Labs.

Labels: innoviq, business modellen, digitaal samenwerken, digitaal werken, gemeenten, innovatie, innovatief, overheid, partnership, procesmanagement, samenwerking, slim strategie

Met i-GRIP datagedreven werken continu verbeteren

Een jubilaris in ons midden!

Een nieuwe collega...