Datagedreven sturen en de AVG
Geschreven door Anoniem op 22-06-2018

Met de komst van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) worden alle datagedreven initiatieven onmogelijk. Dit kan zo ongeveer de conclusie zijn na het volgen van het nieuws rond de AVG de afgelopen maanden. 

Gelukkig zijn er naast deze negatieve teneur ook artikelen en nieuwsberichten te vinden waarin gekeken wordt naar de mogelijkheden binnen de AVG en het op een eenvoudige en transparante manier voldoen aan de AVG. Al naar gelang de situatie is het gebruik van persoonsgegevens toegestaan. Een voorbeeld is de sturing in het sociaal domein, een onderwerp waar nu bij vele gemeenten een grote behoefte aan is. Op het moment dat je vanuit de beperkingen van de AVG denkt zal je de persoonsgegevens niet kunnen verwerken terwijl dit wel zou mogen op het moment dat er sprake is van doelbinding. Bijvoorbeeld als er sprake is van fraudebestrijding.

Onderstaand model is bedoeld om richting te geven aan de vraag wanneer er rekening gehouden dient te worden met de AVG. Het model geeft een indeling over 2 assen, het aantal gecombineerde bronnen en de mate van gebruik van persoonsgegeven.

De as 'aantal gebruikte databronnen' loopt van een enkelvoudige bron tot meerdere bronnen die gecombineerd gebruikt worden. Door het combineren van bronnen kunnen (ongemerkt) situaties ontstaat dat de gecombineerde gegevens toch tot een individu te herleiden is. Dit is de reden dat er een verhoogde aandacht voor de AVG nodig is ten opzichte van het gebruik van een enkelvoudige bron.

De as 'mate van gebruik van persoonsgegevens' loopt van geen gebruik van persoonsgegevens tot volledig gebruik van persoonsgegevens. Bij het beperkt gebruiken van persoonsgegevens kan gedacht worden aan het gebruik van persoonskenmerken zoals geslacht en leeftijdscategorie. Vooral als de groep een klein aantal individuen gaat bevatten dient er opgelet te worden of herleidbaarheid naar individuele personen niet mogelijk wordt. Bijvoorbeeld een indeling die leidt tot een populatie van 5 mannelijke jongeren in een bepaalde buurt. 

De vertaling van dit model naar datagedreven sturen kan gemaakt worden aan de hand van de volgende situaties (van linksonder in het model naar rechtsboven): 

• Datagedreven sturen zonder persoonsgegevens te gebruiken op basis van een enkelvoudige databron. Bijvoorbeeld in een dashboard tonen van het totaal aantal onderhanden klanten, de instroom en de uitstroom in de jeugdhulp evenals de kosten die hiermee gemoeid zijn. Hierbij worden alleen het aantal klanten geteld zonder dat bekend is om welke personen het gaat. In dit geval zijn geen extra acties nodig in het kader van de AVG. 
• Datagedreven sturen met beperkt gebruik van persoonsgegevens zoals locatiegegevens op geaggregeerd niveau (4 cijfer postcode) en leeftijdscategorie (0-12, 12-16, etc) op basis van 1 of 2 databronnen. Hier zal vanuit de AVG beoordeeld dienen te worden wat de omvang van het postcode gebied is in deze situatie en wat de omvang van de populatie per postcode gebied. Op basis van deze analyse is het gebruik van de persoonskenmerken al dan niet mogelijk. 
• Datagedreven sturen met gebruik van persoonsgegeven uit 1 of meerdere databronnen. Hier zal een sterke doelbinding aanwezig moeten zijn.

Door een nauwe afstemming met de functionaris gegevensbescherming aan de hand van bijvoorbeeld bovenstaand model zal datagedreven sturen mogelijk blijven waarbij transparant aangegeven wordt op welke manier hierbij met persoonsgegevens omgegaan wordt.