Digitalisering is een maatschappelijk vraagstuk
Geschreven door Martin Ravenstijn op 21-05-2014

Digitalisering is een maatschappelijk vraagstuk aan het worden. Organisaties worden steeds meer voorbij gestoken door bijvoorbeeld de impact van de sociale media en de ongekende toepassingen van mobiele devices. Deze ontwikkeling is onomkeerbaar en zorgt ervoor dat het bedrijfsleven de noodzaak tot innoveren op dit gebied moet gaan inzien. Tijd om de kanteling zijn intrede te laten doen.

In mijn vorige blog over “the living lab”, heb ik aangegeven dat:  “Innovatie niet langer meer een successleutel is van één partij maar een co-creatie van het totale belang”.  Dit is de feitelijke  vertaling van het maatschappelijk vraagstuk dat zich in een verdergaande digitaliseringssamenleving gaat aandienen. De burger achterhaalt de ontwikkeling van lokale en centrale overheden en legt hiermee ragfijn bloot waarmee deze organisaties  vandaag de dag aan het stoeien zijn. Gevolg: de innovatie wordt niet langer bepaald door het eigen aanbod maar meer en meer door de vraag. Er is niet langer sprake van een harde scheiding tussen in- en extern te onderkennen.

Het klinkt eenvoudig om participatie binnen deze “ontwikkeling” te betrekken maar dat is het in de praktijk zeker niet. Organisaties hechten belang aan het beschermen van de eigen architectuur en de daarop ontwikkelde systeemlandschappen en processen. We zijn het zo gewend en schouwen vanaf afstand handelend vanuit deze wetenschap. Kortom de praktijk is vaak weerbarstig. De verleiding om vanuit vernieuwing en Lean herontwerpen te gaan organiseren, waarbij andere sturing dan de lijn wordt opgetuigd, is een eerste stap maar belandt vrijwel zeker altijd weer binnen bestaande structuren. Gevolg: de beoogde business cases en resultaten worden hiermee voor een deel onderuit gehaald.

Blijft de vraag of deze insteek de oplossing is. Want op dit moment wordt er al driftig gewerkt aan het operationeel maken van nieuwe verdienmodellen waarbij participatie van doorslaggevende invloed is. De trendsetters hierbij zijn gek genoeg (misschien juist wel niet) niet de traditionele partijen maar vaak de nieuwkomers in de markt, die zeer snel een substantieel markt aandeel weten te verwerven. In netwerkachtige coalities en samenwerkingen ontstaan dit soort innovatieve initiatieven. De tijd dat dit nog langer als pionieren kan worden beschouwd ligt nu wel achter ons.

Voorbeelden:

Communities vormen zich met deelname van een participerende markt van zowel vraag als aanbod. Denk hierbij maar eens aan Airbnb, een online platform waar de verbinding van participatie het verdienmodel blijkt. Inmiddels wordt via dit platform ongeveer 20 procent van de markt bediend en wordt een miljard omzet gegenereerd.

Een digitale samenwerkingsomgeving zorgt voor optimale effectiviteit van kennisdeling middels simpele ingrepen. In een rubriek die je kunt vormen is “durf een vraag te stellen” geeft de mogelijkheid een hele organisatie te betrekken bij een vraagstuk. Een community ontstaat en medewerkers vormen op een dergelijk platform groepen om specifieke kennis te delen.

En om maar te zwijgen van de inmiddels operationele ETS-initiatieven (Exchange Trading System): economieën op basis van ruilhandel. Geen euro’s maar bitcoins als betaalmiddel.

Conclusie: laat de huidige digitaliseringsgolf voor je werken. Benut deze driver niet alleen om je werkprocessen (in- door- en uitstroom) te optimaliseren, maar ook om te komen tot nieuwe vormen van organiseren. Betrek de markt in je oplossing waarmee toekomstvastheid verzekerd wordt en het creëren van publieke waarde een garantie geeft. Spreekt voor zich dat dit betekent dat de ‘i’ in de lettercombinatie CIO dan niet voor ICT maar wel voor informatie & innovatie moet staan.