Ken je die mop van de Belg, Duitser en Nederlander en e-ID? De Nederlander loopt hopeloos achter
Geschreven door Tim Hartog op 09-11-2014

Een Belg, een Duitser en een Nederlander staan bovenop een flat. Zegt de Nederlander: 'Wie zijn horloge naar beneden gooit en hem weer op vangt, die wint.' De Belg en de Duitser gaan akkoord. De Belg begint. Hij smijt zijn horloge naar beneden en neemt de lift. Als hij beneden komt is zijn horloge kapot. En dan de Duitser: hij gooit zijn horloge naar beneden en gaat met de trap. Als hij beneden komt ligt ook zijn horloge in puin. En dan de Nederlander: hij pruts aan zijn horloge en gooit hem dan naar beneden. Hij loopt rustig naar beneden en haalt lekker een bakje patat en vangt zijn horloge dan op. De Belg en de Duitser vragen: 'Hoe doe je dat?''Ik heb de tijd achteruit gezet.'

Ik weet nog goed dat ik op de lagere school genoot van deze moppen. Er waren er velen maar deze staat me nog altijd goed bij. Pas vandaag zie ik een zekere ernst van deze mop in. We lopen hopeloos achter in tijd en spelen daar zelf een actieve rol in. Eénmaal per jaar, wanneer een groot deel van West-Europa de klok vanwege de wintertijd een uur achteruit zet, heb ik daar niet zo'n moeite mee. Ditmaal is het achterlopen in tijd echter van een heel andere orde...

In Nederland lopen we achter met het e-ID stelsel. Nog nooit van gehoord? Geen probleem... Het stelsel wordt ontwikkeld als standaard voor online identificatie en vaststelling van bevoegdheden. Private en publieke organisaties maken afspraken met elkaar over eisen die ze stellen aan veiligheid, betrouwbaarheid en bescherming van privacy. Daarnaast komt er een beheerorganisatie die zorgt voor het beheer van de afspraken, met de overheid als toezichthouder.

Het stelsel brengt publieke en private inlog-middelen samen. In het stelsel worden bestaande inlog-systemen en authenticatiemiddelen opgenomen die aan de afspraken voldoen. Denk aan DigiD voor burgers, eHerkenning voor ondernemers, logins bij banken en gebruikersnaam/wachtwoord-combinaties voor webwinkels. Dienstverlenende organisaties die aansluiten kunnen via deze middelen toegang geven tot hun online dienstverlening.

De wens om een nationaal e-ID stelsel tot stand te brengen speelt al lange tijd. Ook de term e-ID kent al vele voorlopers waarvan de e-NIK (elektronische Nederlandse IdentiteitsKaart) de meest bekende is. Echter, zoeken hierop levert veel 'broken links' op of de vergane belofte dat we als burger dit jaar een e-NIK in handen zouden hebben. Ook het programma e-ID spreekt op haar website nog veel over onderzoek van de (on)mogelijkheden en nog onvoldoende over concrete oplossingsrichtingen.
 
Waarom dit hele relaas? Vorige maand is een onderzoek gepubliceerd waarin e-ID stelsels van omringende landen worden vergeleken. Conclusie: veel Europeanen, waaronder de Belg en de Duitser hebben het al. Misschien geschoeid op oude leest en achterhaald voor wat betreft technologie, maar dat kan ook niet anders als de zogenaamde 'e-BIK' van de Belgische buren al in 2003 is ingevoerd. De Duitse buurman wordt zelfs als een belangrijke toonzetter in Europa gezien.

Om het beeld wat te concretiseren: in België is het met de identiteitskaart mogelijk boeken te lenen in bibliotheken, overheidsproducten en -diensten af te nemen, je automatisch te legitimeren bij kopen van alcoholische dranken, musea te bezoeken, te identificeren bij meer dan 100 webshops, aan te melden bij zorginstellingen, toegang tot jouw digitale zorginformatie, etcetera. Op een werkbezoek aan een Belgische gemeente, meer dan 7 jaar terug, heb ik een burger zijn kaart in de balie 'zien schuiven' waarop e-herkenning en dienstverlening automatisch werden gestart. Kortom: ook in fysieke dienstverlening heeft het voor mij een beduidende meerwaarde aangetoond. Dit in plaats van onze nummersystemen bij de meeste afdelingen Burgerzaken.

Waar gaat het dan mis? Je zou immers zeggen: beter goed gejat dan slecht bedacht! Daarnaast zijn de technische middelen steeds meer en beter voorhanden. Mijn droom: Mobile-ID. Dit maakt het mogelijk alles op en met je telefoon te regelen. Als burger raak ik gewend aan de mogelijkheden die hierin schuilen. Het is weliswaar een onderwerp voor een ander blog: maar domotica biedt mij steeds meer en beter de mogelijkheid mijn eigen huis vanaf mijn mobiel te bedienen. Dat wil ik natuurlijk ook met de publieke en private diensten die ik afneem. Ik was oprecht verbaasd dat ik begin dit jaar een nieuw paspoort heb aangeschaft, waarbij ik nog steeds het 'rode boekje' overhandigd kreeg.

Het is jammer dat de 'Best-gejat-prijs' van KING (KwaliteitsInstituut Nederlandse Gemeenten) alleen de prijs uitgeeft aan de best jattende gemeente om kruisbestuiving tussen gemeenten te bevorderen. Ik ben 'in' voor een internationale variant, zodat we niet nationaal gaan beschouwen wat er allemaal 'bij de buren beter kan', maar concreet gaan participeren in datgene dat al bedacht is en bijdragen aan de doorontwikkeling daarvan.

Voor de critici: kijk even goed naar de kolom 'Incidenten op pagina 22' van het rapport. Die hebben zich bij geen van de omringende landen met enige urgentie voorgedaan. Kortom....

P.S. Voor degene die trouwens vergeet wanneer de klok voor- of achteruit moet: wintertijd, je wint-er-tijd mee, dus een uur achteruit. Daar ben ik ook pas veel te laat in mijn leven achter gekomen.